Warzywa – jak rozplanować ogród. Allelopatia – dobre sąsiedztwo roślin

Ogród to nie tylko przestrzeń do rekreacji, krzewy czy kwiaty nadające mu piękny wygląd. Planując przestrzeń wokół domu warto pomyśleć o kąciku dla warzyw i ziół. Rośliny w własnych upraw są nieporównywalne smaczniejsze i bardziej wartościowe niż te kupione w sklepie. Dlatego z roku na rok wzrasta popularność przydomowych ogród warzywnych. Dla potrzeb jednego gospodarstwa domowego wystarczą niewielkie grządki warzyw i ziół. Odpowiednie przygotowanie ziemi pod uprawy warzyw i ziół to przed wszystkim zmianowanie upraw, odpowiednie jej nawożenie oraz spulchnienie przy użyciu narzędzi ogrodniczych. Istotne jest również zabezpieczenie warzywnika w system nawadniania (zaopatrzenie w węże oraz dostęp do wody). Przemyślana koncepcja warzywniaka pozwoli maksymalnie wykorzystać nawet niewielki obszar. Prawidłowe zaplanowanie warzywnika ma wpływ na jakość oraz wielkość plonów.

 

Aby odpowiednio rozdysponować przestrzeń na przydomowy ogródeczek warto zastosować się do pewnych zasad. Najwyższe rośliny powinny znajdować się na końcu lub przy ścianie, płocie. Dzięki temu nie będą zabierały światła innym rośliną. Warto pomyśleć o ścieżkach, które umożliwią dostęp do poszczególnych roślin bez niszczenia ich. Maksymalna szerokość grządki to 120 cm a ścieżki 30 cm. Należy pamiętać, że są rośliny które lubią słońce (np. szałwia) oraz takie które lubią półcień (np. sałata, rzodkiewka). Przy rozmieszczaniu roślin w ogrodzie warto wziąć te preferencje pod uwagę.
Ponadto, jeśli ogródek jest naprawdę mały warto wziąć pod uwagę, że niektóre rośliny rosną wolniej, a inne szybciej. Dlatego obok wolno rosnącej jesiennej marchwi dobrze wysiać szybko rosnąca rzodkiewkę.
Ponadto, dobrze jest zaplanować uprawę tak, aby uniknąć zostawiania pustych miejsc, które chętnie zajmują chwasty. Po zbiorze rzodkiewki, sałaty czy szczypiorku można posiać lucerne lub łubin, które doskonale sprawdzą się jako naturalny nawóz.

 

Na jednej grządce można uprawiać kilka gatunków warzyw lub warzyw i ziół, które wpływają na siebie pozytywnie lub odstraszają szkodniki. Dobrym przykładem współpracy na warzywnej grządce jest marchew i cebula. Zapach, który wydziela cebula odstrasza szkodniki atakujące marchew. Natura zna wiele takich przykładów. Dobre sąsiedztwo roślin ma istotny wpływ na uprawę warzyw.
Obecnie popularne jest ekologiczna uprawa roślin, w którym dobór odpowiedniego sąsiedztwa jest szczególnie istotny. Planując przydomowy ogród warzywny warto dowiedzieć się, które rośliny mają na siebie pozytywny wpływ, a które sobie szkodzą. Warzywa i rośliny powinny być tak wysiane, aby wzajemnie się nie ograniczały. Nie powinny one konkurować o słonie, wodę, miejsce czy składniki mineralne, ponieważ wtedy rośliny nie będą tak atrakcyjne lub nie urosną w ogóle. Warto tak dobrać sąsiedztwo roślin aby wzajemnie sobie pomagały we wzroście: zwiększały odporność na różne choroby lub dostarczały potencjalne szkodniki. W takim przypadku można mówić o dobrym sąsiedztwie. W ogródkach ekologicznych, gdzie nie stosuje się żadnych chemicznych środków ochrony roślin odpowiedni dobór sąsiedztwa to jedyna forma walki ze szkodnikami roślin. Przeprowadzono wiele badań z których jasno wynika, że sąsiedztwo niektórych warzyw większa ich plony i zabiega występowaniu chorób. Dobre efekty daje również sąsiedztwo upraw warzywnych z niektórymi uprawami przypraw czy roślin ozdobnych. Warto w pobliżu warzywnika posiać aksamitki oraz nagietki lekarskie, które ochronią warzywa przed nicieniami korzeniowymi. Nasturcje natomiast odstraszają od warzyw takie szkodniki jak bielinek kapustnik czy mszyce. Ułatwiają też zwalczanie ślimaków.

 

Innym przykładem na dobre sąsiedztwo jest obsadzenie grządek z ogórkami bazylią co znacznie zmniejsza występowanie mączniaka rzekomego. Cebula dobrze czyje się w towarzystwie pora i marchwi, dynia lubi sąsiedztwo nasturcji, fasoli czy kukurydzy. Groch dobrze czyje się w towarzystwie wszystkich warzyw z wyjątkiem tych z rodziny cebulowatych. Przy pomidorach nie powinno wysiewać się ogórków i ziemniaków, za to pożądane jest towarzystwo bazylii. Szpinak dobrze czuje się przy rzodkiewce. Ziemniaki nie lubią, marchwi, grochu, pomidorów, selera i słoneczników, ale odpowiada im towarzystwo kukurydzy, kapusty, szpinaku, bobu czy fasoli. Truskawki nie lubią towarzystwa kapusty, natomiast służy im fasola, groch, sałata. Sąsiedztwo wielu roślin m.im: cebuli, fasoli, grochu, soi, rzodkiewki, pomidora, ogórka, selera i sałaty służy burakom. Koper o wiele lepiej rośnie gdy jest wysiany po całym ogrodzie w małych kępach niż na jednej grządce.
Dzięki własnemu przydomowemu ogródkowi na wyciągnięcie ręki mamy dostęp do świeżych, pysznych, chrupiących warzyw i pachnących ziół. Zdrowe, bez zawartości środków chemicznych dary z własnego warzywniaka są o wiele lepsze od warzyw z półek sklepowych. Na pewno pielęgnacja ogródka wymaga wiele trudu. Ekologiczne uprawy wymagają dbałości dobór odpowiedniego sąsiedztwa. Ale dzięki temu możemy cieszyć się pięknym ogródkiem bez użycia środków ochrony roślin. Jednak im lepiej zadbamy o nasz przydomowy ogródek tym lepiej się odwdzięczy wspaniałymi plonami.